Parafudr Ürün Çeşitleri, Modelleri ve Fiyatları
Bina elektrik tesisat sistemlerinin güvenli olması ve verimli kullanımı için çeşitli şalt malzemeleri kullanılır. Tesisatta yer alan her ekipmanın bir görevi vardır ve elektrik enerjisinin daha güvenli daha verimli kullanılmasını ve oluşabilecek sorunların önlenmesini sağlar.
Yıldırım düşmesi, yüksek gerilim hatlarında meydana gelen dalgalanma gibi nedenler sonucu oluşabilecek hasar etkisini önleyen cihazlara parafudr denilmektedir. Başka bir tanımlama ile enerji hatlarında meydana gelen aşırı gerilimlerle oluşan aşırı yüksek akımın toprağa aktarılmasını sağlayan tesisat ekipmandır.
Elektriksel sistemlerin dış etkenler nedeniyle oluşacak olan aşırı gerilim darbelerine karşı korunması gerekiyor. Elektrik sistemlerine paralel olarak bağlanan parafudrlar, normalde pasif konumdadır ve sistemi koruyan ekipmanlardır. Normalde yalıtkan konumundadır ve aşırı gerilim darbesi aldığında, alınan darbeyi
(akım) anında toprağa iletir.
Parafudr Nedir?
Parafudr nedir, elektriksel sistemler üzerinde, yıldırım düşmesi gibi anlık oluşan aşırı yüksek akımın toprağa iletilmesini, kısa devre yapmasını sağlayan ürünlerdir. Elektrik hat ve sistemlerinde, çeşitli nedenlerle meydana gelen aşırı gerilimlerle oluşan aşırı yüksek akımlar toprağa iletilmediği anda can ve mal kaybına neden olabilecek olumsuz durumlar yaşanabilecektir.
Aşırı gerilimin oluşturacağı sorunları engellemek ve elektrik enerjisinin daha güvenli kullanılabilmesi için parafudrların kullanımı tesisat yapılarına göre zorunlu olmuştur. Ani oluşabilecek aşırı gerilim için sistemde bir koruma cihazları kullanılmadığında, elektriksel sisteme bağlı tüm cihazlarda büyük zararlar meydana gelebilecek ve yüksek maliyetli tamiratlara neden olabilecektir.
Sanayi ve endüstriyel alanlarda kullanılan birçok makine sisteminde hassas devre ekipmanları vardır. Oluşabilecek ani aşırı gerilimlerle ortaya çıkan aşırı yüksek akımlar toprağa iletilemediğinde cihazda bulunan sistemlerin çoğunda yanma ve büyük hasarlara neden olacaktır. Evlerde de çeşitli elektronik cihazlar kullanıldığından oluşabilecek sorunların önlenmesi için binalarda da parafudrlara ihtiyaç duyulur. Tüm elektriksel tesisata kullanılan elektrik kablolarının uygun parafudrlara bağlı ve korumaya alınmış olması gerekiyor.
Parafudr Ne İşe Yarar?
Bina elektrik tesisat sistemlerinde, aşırı gerilimlerle ortaya çıkan aşırı akımların önlenebilmesi için trafo sistemlerinde çeşitli paradurflar kullanılmaktadır. Dış etkenlerden oluşacak olan yani yıldırım düşmesi sonucu bina dışında oluşacak aşırı yüksek akım paratoner sistemleri ile toprağa iletilir. Bu yüksek akımın bina içerisindeki sistemlere zarar vermemesi ve sisteme ulaşmadan toprağa iletilmesi için parafudrlar kullanılmaktadır.
Parafudrlar aşırı akımı önleyen bir sistem değildir. Meydana gelen akımın, iki iletken ucu potansiyel farkı ile bir yönden diğer bir yöne iletilmesini sağlar. Bu aşırı yüksek akımın, elektriksel sisteme ulaşmadan toprağa aktarılmasıdır. Parafudr ne işe yarar, aşırı gerilim ve yıldırım düşmesi gibi durumlarda oluşan ani aşırı akımlara karşı elektrik sistemine koruma altına almaktadır. Binalarda iç yıldırımlık olarak isimlendirilmekte ve kullanılmaktadır. Oluşabilecek aşırı akım darbelerinin önlenebilmesi için kullanım amacı ve yerine göre parafudrlar farklı sınıflara ayırılmıştır.
Bu sistemlere birçok açıdan ihtiyaç duyulmaktadır. En çok ihtiyaç duyulan kullanım amacı, elektriksel güvenliğin sağlanmasıdır. Tali trafolar, pano enerji sistemleri, otomasyon ve haberleşme hatları ve yenilenebilir enerji sistemleri gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Kullanılmadığı sistemlerde elektriksel sorunlar sık yaşanacak ve cihazlarda yüksek maliyetli hasarlar meydana gelebilecektir.
Parafudr ve Özellikleri
Bina elektrik sistemlerinin güvenliği için kullanılan iç yıldırımlık olarak tanımlanan parafudrlar üç farklı türden oluşuyor. Teknik özelliklerine göre yüksek gerilim parafudrları, orta gerilim parafudrları ve alçak gerilim parafudrlarıdır. Kullanım yerlerine göre B, C ve D olarak 3 ana kategori sınıfına ayrılmıştır.
- B sınıfı parafudrlar, binanın dışında ve sayaçtan önce kullanılır,
- B sınıfı ürünlerin hassasiyeti düşüktür ve aşırı akım iletim kapasitesi yüksektir,
- C sınıfı parafudrlar, sayaçtan sonra sisteme bağlanır, B sınıfı ürünün iletemediği akımın sisteme girişini engeller ve hassas koruma sistemiyle toprağa iletir,
- D sınıfı parafudrlar, korunmak istenilen elektronik cihaza göre uygun yerde kullanılır. Diğer türlere göre daha hassas koruma sağlamaktadır.
- B sınıfı 50/100 kA deşarj kapasitesine,
- C sınıfı 20/40 kA deşarj kapasitesine,
- D sınıfı 3/5 kA deşarj kapasitesine sahiptir.
Elektrik tesisatına bağlanacak olan parafudrları elektrik devresine paralel olarak bağlanır. Faz çıkışından paralel kablolar parafudrların fazlarına, bazılarında nötr kablolar, nötr girişine bağlanır ve toprak çıkışı, topraklama sistemi hattına bağlanarak tüm bağlantılar sağlam olarak yapılmış olur.
Parafudr Kullanım Alanları Nelerdir?
Binalarda oluşabilecek tüm aşırı gerilimlerin sisteme zarar vermesinin engellenmesi için farklı özelliklere sahip parafudrlar deşarj kapasitelerine göre farklı yerlerde kullanılırlar.
Genel kullanım yerleri olarak şunlar sayılır;
- Trafo girişleri,
- Tali panolar,
- Ana panolar,
- Güvenlik ve yangın alarm sistemleri,
- Led aydınlatma sistemleri,
- Yenilenebilir enerji sistemleri,
- Haberleşme ve otomasyon hatları,
Bu alanlarda kullanılacak olan parafudrlar, bağlantı yapılacakları yerlere göre farklı tiplerde üretilmektedir. Her ürün tipinin kullanım amacı farklıdır. Kullanım yerlerine göre belirlenen parafudrlar şu tiplerde üretilmektedir.
- B sınıfı, yıldırım darbesine karşı korumak için Class 1 ya da Tip 1 olarak,
- C sınıfı, iç aşarı gerilime karşı korumak için Class 2 ya da Tip 2 olarak,
- D sınıfı, hassas sistemleri korumak için Class 3 ya da tip 3 olarak özel üretilmektedir.
Yeni Nesil Parafudrlar (Aşırı Gerilim Sönümleyiciler)
Elektrik sistemlerinde güvenliğin en iyi şekilde sağlanabilmesi için yeni nesil parafudrlar geliştirilmiştir. Aşırı akımların toprağa iletilmesi esnasında sistemde oluşan aşırı gerilimlerin paralel bağlı yüklere zarar vermesini engellemek için kullanılmaları önemlidir. Aşırı Gerilim Sönümleyicilerle sistemdeki tüm yüklerin korunup korunmadığı test edilebilmektedir. Yeni nesil parafudrlar sayesinde binada topraklama olmasa bile faz-faz arası kullanılan koruma teknolojisiyle koruma sağlanabiliyor.
Parafudr Markaları Nelerdir?
Binalarda elektrik tesisatı güvenliğinin sağlanabilmesi için yapılması gereken ilk işlem tesisatın doğru tasarlanarak kurulmuş olmasıdır. Oluşabilecek ani aşırı gerilim ve yıldırım düşmesi gibi durumlara karşı koruma önlemlerinin alınması da çok önemlidir. Bunun için farklı tiplerde üretilen parafudrlar doğru yerlerde ve doğru bağlantı yöntemleri ile kullanılmalıdır.
Kullanım yerine göre ürün seçimi yapacak olanlar, kategori bölümünden seçim yaparken markalara ve ürün tiplerine göre seçim yapabilirler. Ürün çeşitleri arasından seçim yaparken, hem marka hem de deşarj kapasitesi hassas koruma özelliğine dikkat edilir. Parafudr üretimi yapan firmalar ve piyasada en iyi ürün markası olarak şunlar yer alıyor.
Ürün teknik özelliklerine göre her markanın birden fazla çeşidi vardır. Her tipte üretimler yapıldığı için bina sistemlerinde tüm parafudrların aynı marka olması sistemde daha iyi koruma sağlayabilecektir. Elektrik ürünleri piyasasında çok farklı markalara ait parafudr çeşitleri bulmak mümkündür. Yeni nesil ürünleri tercih etmek istenilen korumayı sağlayacaktır.
Parafudr Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Binalarda yıldırım ve aşırı gerilim koruma sistemleri için tek başına Tip 1 ya da tali panolarda Tip 2 parafudrlar kullanmak yeterli olmayabilecektir. Hassas cihazların korunabilmesi için cihaz önü koruma için Tip 3 parafudrlar kullanmakta gerekebilir. Önemli olan elektronik cihaza ulaşana kadar ani aşırı gerilimin oluşturacağı zararları önlemek ve aşırı akımın toprağa aktarılmasını sağlamaktır. Parafudr alırken nelere dikkat edilmesi gerektiği iyi bilinmelidir.
- Ürünün CE belgesi olmalıdır,
- Up koruma seviyesi ve limp değerine bakılmalıdır,
- Test ve kalite sertifikası görülmelidir,
- Bilindik ve kaliteli markaların ürünleri tercih edilmelidir.
Parafudrlarda, kullanılacak yere göre limp değerleri farklı olarak üretiliyor. Seçim yaparken, 25 KA, 50 KA ya da 100 KA limp değeri özelliğine göre tercih yapılabilir. Up koruma seviyesi özelliğinde de Tip 1 parafurdlar için 2,5kV değer aralığından küçük olması her zaman önerilmektedir.
Doğru marka ve kaliteli ürün seçimi yapmak yaşanacak olan olumsuzluklara karşı daha iyi koruma sağlayacaktır. Tip 2 ve Tip 3 parafudrlar, şebekeden gelen aşırı darbeleri önleyecektir. Tip 2 kullanılmadığı zaman binada kullanılan cihazların çoğunun aynı anda zarar görmesi kaçınılmaz olur. Hassas cihazların korunabilmesi için Tip 3 parafudrlar, sistem öncesine bağlantı yapılarak kullanılmalıdır.
Parafudr Fiyatları
Parfudr fiyatları ürün markası ve teknik özelliklerine göre değişmektedir. Elektrik şalt malzemeleri kategorisinde yer alan parafudrlar için seçimler öncelikle teknik özelliklere göre yapılır. Binalarda kullanılan elektrik enerji ihtiyacı ve cihaz durumlarına göre Tip1, Tip 2 ve Tip 3 parafurdların her birisinin limp değeri farklı olabiliyor.
Ürün fiyatları, limp kapasitelerine göre belirleniyor. Tüm ürün fiyatları, 280 TL ile 3.800 TL arasında değişebiliyor. Bağlantı yapılacak kablo sayısı, ürünün deşarj kapasitesi ve Tip modeli fiyatları etkileyen hususlardır. Tüm ürünler test edilmiş ve kalite sertifikasına sahiptir.
B, C, D ya da tip 1, tip 2 ve tip 3 sınıflarında oluşları ve kutup yapılarına göre fiyatlandırma yapılıyor. Fiyatları etkileyen en önemli faktör markalardır. Bilinen ve kaliteli olan markaların ürünleri güvenilir, sağlam ürünler olduğu için yüksek fiyat seçeneklerine sahip olabiliyor. Online satışlarda birçok ürün için önemli oranda indirim seçenekleri sunuluyor. Yeni Nesil Monoblok Parafudrlarda ayrıca 1 yıl 1 kereye mahsus ücretsiz değişim imkanı sunulmaktadır. Bu da ekstra oluşabilecek kartuş maliyetinden tasarruf anlamı taşımaktadır.
Nötr-Toprak Regülatörleri
Nötr-Toprak arasında oluşan gerilimin hassas elektronik sistemlerde talep edilen değeri 1V’un altında olmasıdır. Bu değeri sağlamak çoğu zaman imkan dahilinde olmayabilmektedir. Çünkü nötr-toprak voltajı; nötr kesitinden, yük dengesizliğine, topraklama direncinden, kuvvet kablolarının yakından geçmesine kadar birçok faktörden etkilenebilmektedir.
Banka ATM’leri, yazarkasalar, gelişmiş kahve makineleri, laboratuvar cihazları, kombiler, serverlar, lazer cihazları gibi geniş bir yelpazeye sahip olan nötr-toprak voltajı sorunu, nötr-toprak regülatörleri ile çözüme kavuşturulmuştur.
Trimbox’ın GNDSeries modellerinde hem nötr-toprak regülasyonu, hem de tek fazlı aşırı gerilim sönümleme özelliği birlikte sunuluyor.